Tytułowe hasła książki: literackie portrety, listy, szkice odsyłają do trzech kręgów moich doświadczeń - pisarza, krytyka i uczestnika życia literackiego. Reportersko-wspomnieniowe zapisy spotkań z pisarzami rysują perspektywę autobiograficzną, oświetlając niejako od środka osobliwości naszej kultury (od lat sześćdziesiątych XX w. do dziś). Cytowane i komentowane listy przyjaciół-pisarzy stanowią rzeczywistość pośrednią między życiem książek a życiem środowisk pisarskich, będąc jednocześnie świadectwami ich językowej (stylistycznej) prywatności. Szkice, poświęcone utworom twórców znanych, jak i rzadziej omawianych, a zasługujących na wnikliwsze rozpoznania, wkomponowane zostały w konteksty wspomnieniowo-autobiograficzne tak, by między obrazami książek, zapisami spotkań i fragmentami listów tworzyły się napięcia i dialogi. W dzisiejszym sporze między dążeniem do syntezy dziejów sztuki słowa a ponowoczesną krytyką „wielkich narracji” wybieram rozwiązanie pośrednie, szanując racje syntezy, ale i suwerenność porządków subiektywnych, otwartych na niespodziankę (jest to charakterystyczne dla „pisarskiej historii literatury”). Utrwalone w pamięci i w archiwum korespondencyjnym zwierzenia pisarzy na temat ich dochodzenia do literatury mają na celu wtajemniczenie czytelnika w zawodową prywatność twórców, są zaproszeniem za kulisy artystycznego warsztatu. Centralny nurt problemowy książki dotyczy napięć między zniewoleniem i wolnością artysty; ukazują to rekonstrukcje pisarskich losów, m. in. rozliczenia z przymusami czasów PRL. Zależało mi także na tym, by w esejach o książkach odtworzyć grę napięć między artystycznymi innowacjami a rangą prawdy o rzeczywistości: prawdy pamięci, historii, psychologii, doświadczenia wzrokowego, samotności, paradoksów wiedzy o świecie. Tak rozumiem sens interpretacji: jako złamanie szyfru, rozpoznanie rzeczywistości zasłoniętej metaforą, niedopowiedzianej, „półotwartej”. Bogusława Latawiec źródło opisu: Matras źródło okładki: Matras