"Wyroby duchowe" obejmują siedem lat życia w Lublinie, raz chudych, czasem bardzo chudych. Książka jest wyborem z prowadzonych mniej czy bardziej systematycznie notatek. Można powiedzieć, że jest daniem sporządzonym z różnych kawałków, gatunków, niekiedy okrawków. To swego rodzaju forszmak literacki, oparty na własnym przepisie - i tak wypada go traktować, ze wszystkimi tego konsekwencjami. "Wyroby..." to dość niewinne pomieszanie prawdy i zmyślenia... Ich "chaos" jest zamierzony, zaś bohater, wbrew pozorom, nie jest tożsamy z bohaterem zapisków. Podobnie ma się rzecz z resztą. Z jednej bowiem strony "Wyroby..." dokumentują pewien czas, z drugiej odnoszą się do tego, co mogłoby się zdarzyć. Tak samo postaci; jedne istnieją, inne są wydumane. Byłoby dobrze, gdyby niektóre nie istniały w ogóle. :-) Równie umownie przedstawia się sprawa chronologii; próby zestawiania z czasem realnym zaprowadzą donikąd. Wskazane jest więc, by zarówno osoby, jak i zdarzenia traktować z dystansem, niekiedy z przymrużeniem oka. Są jednak w tomie rzeczy ujmowane serio. Czytelnik bez trudu osądzi, co na jaki traktament zasługuje. Tom zawiera sceny i opinie, które mogą się wydać drastyczne czy niesprawiedliwe. Z różnych względów odradzano mi ich umieszczanie. Nie posłuchałem tych życzliwych głosów, również z wielu względów. Mają dopełniać to, co chcę o bohaterze i jego świecie powiedzieć, o całym ich wzajemnym zaplątaniu. Skoro zdarza się to w realu, niech tu też będzie. Ostatecznie czytelnik może, podobnie jak w Internecie, zmienić stronę i czytać w innym, pozbawionym takich obrazków miejscu. Fragmenty "Wyrobów duchowych" były drukowane w miesięczniku "Twórczość", w "Akcencie", "Kresach", w dwumiesięczniku "Lublin", "Rzeczpospolitej", w "Gazecie Petersburskiej", czasem też w lokalnej prasie, jednak większość ukazuje się po raz pierwszy. Publikowane po zmianach, poprzekładane w nowe miejsca, znaczą coś innego niż mogły znaczyć kiedyś.Bernard Nowak. źródło opisu: Matras źródło okładki: Matras