Za przedmiot materialny badań nad arbitralnie wybranym aspektem estetyki teologicznej uczyniono teokalię - piękno Boga. To bowiem najbardziej fundamentalny przejaw piękna, jego Źródło i Spełnienie, wzorzec i tak kreatywny dynamizm, że aż stwórczy i zbawczy. W obu tych porządkach spełnia się gradacja piękna natury, kultury, transcendencji, a jego nosicielami i bene- (pulchre-) ficientam stają się wszelkie byty opromienione światłem (splendorem) piękna. W najwyższym stopniu dotyczy to bytów osobowych, gdyż te z natury rzeczy stoją najbliżej prawzoru piękna. Poza Bogiem człowiek i anioł odsłaniają najpełniej w sobie, dla siebie i dla innych równie fascynujący, co pełen tajemnic świat piękna - zależny od światła, zanurzony w Mocy Stwórczej, opromieniony Chwałą (Doxa) i Mądrością (Sofia). (z Zakończenia) Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP I. PIĘKNO BOGA JAKO PROBLEM POZNAWCZY Rozum na tropach Bożego piękna Helleńska i rzymska teoria piękna Średniowieczna teoria piękna Teologiczne założenia dla hermeneutyki piękna Piękno w Starym Testamencie Piękno w Nowym Testamencie Piękno według wczesnej patrystyki Współczesna zasada estetyczna w teologii II. ONTYCZNE PIĘKNO BOGA Piękno Boga jako atrybut Jego natury Znak i symbol w tajemnicy Bożego piękna Immanentne piękno Boga Piękno Boga konkretyzujące się w Imieniu Piękno Boga konkretyzujące się w Mądrości Sofiologiczne ikony angelologiczne Sofiologiczne ikony chrystologiczne Sofiologiczne ikony mariologiczne Piękno Boga konkretyzujące się w Świetle Piękno Boga konkretyzujące się w Chwale Piękno Boga konkretyzujące się w Niebie (Raju) Bóg niebem Symbolika nieba jako uobecnienia piękna Boga Niebo niebieskie Niebo złote Geometryczne symbole piękna nieba Piękno Boga konkretyzujące się w stworzeniach III. PIĘKNO BOŻYCH HIPOSTAZ Paterologia visualis Symbolizm Boga (Ojca) w Starym Testamencie Symbolizm Boga Ojca w ikonografii nowotestamentalnej Niekanoniczne symbole – nieautentyczne piękno Ojca Chrystologia visualis Piękno Syna Bożego – obrazu nieba Chrystologia ikonostasu – synteza piękna Obrazu Boga Niewidzialnego Kalofania chrystologiczna w ikonach kanonicznych Trynitologiczne przedstawienia hipostazy Syna Chrystotypiczne piękno Trójcy Trójca Starotestamentalna, Filoksenia – chrystotypiczne piękno Ojca i Ducha Świętego Trójca Nowotestamentalna – Ojcostwo – Maiestas Domini – piękno zbawczej łaski Jednorodzony Syn Słowo Boże – dynamizm preegzystującego Logosu Etoimaisija chrystologiczna – piękno hipostazy Słowa przed Wcieleniem Angelotypiczne przedstawienia piękna hipostazy Syna Zbawiciel Błogosławione Milczenie – piękno mistyczne Anioł Wielkiej Rady – piękno historycznego spełnienia Antropologiczna forma hipostazy Syna Acheiropoiete – piękno niestworzonego Oblicza,Światła Bożego Chrystus Emmanuel – piękno wspólnoty Pantokrator – pełnia piękna – pankalia Chrystusa Chrystus (Zbawiciel) w chwale (w Mocach) – wcielone piękno Bożej potęgi Chrystus Najwyższy Kapłan – piękno panowania Boga Chrystus (Zbawca) Nieśpiące Oko – boskie piękno czuwające Staurologia ikonologiczna – świadomość zbawczego piękna Słowna ikona krzyża w Ewangeliach synoptycznych Słowna ikona ukrzyżowania w Ewangelii św. Jana Ikona krzyża w Corpus Paulinum Praxis krzyża w I-VI wieku – kształtowanie się estetycznego arcanum fidei Piękno liturgicznych i ikonograficznych źródeł staurologii Synergiczne piękno Boga-Człowieka ikonach pasyjnych Hermeneja ikony Ukrzyżowania (Staurosis) – piękno Boga-Człowieka w „Jego godzinie” Hermeneja ikony Podwyższenia Krzyża – liturgiczne piękno krzyża Ikona Zdjęcia z krzyża – piękno i godność śmierci Ikona Opłakiwania Chrystusa – piękno bosko-ludzkiej synergii Ikona Złożenia do grobu – Chrystusowe piękno ukryte Ikony cyklu paschalnego Ikona Zstąpienia do piekieł (Anastasis) – piękno Dnia Ósmego Ikona Nie płacz Mnie, Matko – piękno bólu i tajemnicy Ikona Myrrophores – piękno zbawczego zaskoczenia Chrystus – Sędzia – eschatyczna perspektywa piękna – ikona Sądu Ostatecznego Pneumatologia visualis Zesłanie Ducha Świętego – piękno mądrości ZAKOŃCZENIE BIBLIOGRAFIA SPIS ILUSTRACJI RIASSUNTO ANEKS źródło opisu: Wydawnictwo KUL, 2008 źródło okładki: zdjęcie autorskie