Każda kuchnia regionalna jest wynikiem odmiennej mądrości ludzi, zamieszkujących jakieś terytorium oraz sumą ich doświadczeń i obserwacji natury. Ważnym czynnikiem jest także klimat i warunki glebowe. Na naszym terenie (gminy: Tuchów, Gromnik, Ryglice. Rzepiennik Strzyżewski i Szerzyny) życie ludzi było niewątpliwie bardzo trudne. Ubogie gleby, strome zbocza pagórków to dla rolnictwa wyjątkowo niekorzystne warunki. Pola bardziej równe i urodzajne, szczególnie w dolinach rzecznych, były w posiadaniu kleru i szlachty. Należy także wziąć pod uwagę specyficzną sytuację Galicji pod zaborem austriackim - przeludnienie wsi i rozdrobnienie gospodarstw... A jednak wielu ludzi urodzonych w tym czasie na wsi dożywało sędziwego wieku. Cóż więc jedli nasi przodkowie? Po zbadaniu relacji ustnych i pisemnych w różnej formie można uznać, że potrawy w naszym regionie były jednak mocno zróżnicowane i zależały przede wszystkim od zamożności gospodarzy. Menu ludności wiejskiej zawsze było ściśle związane z porami roku. Najskromniej jadano więc na ,,przednówku", czyli „przed nowym” - w marcu i kwietniu. Wtedy to właśnie najczęściej podawane na stół różnego rodzaju żury, zacierki oraz ziemniaki (jeśli były) w różnej formie. Od polowy maja sytuacja stopniowo poprawiała się. Wprawdzie do jesiennych plonów było jeszcze daleko, ale na polach i w lasach już można było coś znaleźć (szczaw), a krowy i kozy miały świeżą paszę i dawały więcej mleka. Ilość tak zwanej rogacizny w gospodarstwie była bardzo ważna, ponieważ zdecydowana większość potraw była przygotowywana na mleku i jego przetworach. A za mleko, masło i sery można było z kolei kupić cukier, sól, zapałki, a czasem nawet kawałek mięsa lub wędliny. W lecie od świtu do nocy pracowano w polu, więc podstawą pożywienia były potrawy proste i pożywne. jesień to czas obfitości; udane zbiory zapewniały w miarę dostatnie życie na czas zimy. Wśród najbogatszych gospodarzy było w zwyczaju przed obchodami świąt Wielkiejnocy zarzynać świnię. Dzięki temu mogli oni cieszyć się mięsem i wędlinami, jakich na próżno szukalibyśmy dzisiaj w sklepach. W wyobraźni przenoszę się do czasów młodości mojej babci, uświadamiam sobie, że podobne rarytasy - tak jak dziś - były wtedy niezmierną rzadkością. Jan Dusza źródło okładki: zdjęcie autorskie