Szeroka popularyzacja wielu dyscyplin sportowych niesie za sobą szereg problemów natury zdrowotnej, ale i psychologicznej. Sport winien zapewniać dobre samopoczucie i należytą sprawność organizmu. I to są te szczytne cele. Obok tych szlachetnych dążeń pojawiają się liczne próby włączania do sportu dla osobistych celów, usiłowań uzyskania rekordów, przekraczających możliwości wydolności ludzkiej. Szereg nowych dyscyplin sportowych ma charakter ekstremalnego wyczynu, grożącego niebezpieczeństwem kalectwa czy utraty życia. Obok szlachetnego współzawodnictwa obserwuje się dążenie do utrudnienia współzawodnikowi uzyskanie lepszego wyniku. Poza tymi zagadnieniami różnej natury obserwuje się w sporcie dużą częstość urazów organizmu, szczególnie głowy, twarzy i jamy ustnej. Obok przypadkowości tych uszkodzeń sprzyjają temu szczególnie niektóre sporty tak zwane kontaktowe. Od wielu lat opracowywane są sposoby i aparaty do maksymalnej ochrony głowy, twarzy i jamy ustnej. Jednak nie jest niekiedy odpowiednie wykonawstwo i uwzględniany rodzaj ochraniaczy jamy ustnej, zbyt słabe jest ich rozpropagowanie, ponadto tylko nieliczni lekarze stomatolodzy wykazują zainteresowanie i działania w tym kierunku. Byłoby bardzo ważne, aby krąg stomatologów chętnych do zajęcia się tymi zagadnieniami poszerzył się znacznie, byłoby to z wielką korzyścią dla młodych ludzi, tak amatorsko jak i zawodniczo uprawiających sport. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie problemów stomatologicznych osób uprawiających sport. Wydaje się, że bliższe poznanie tych zagadnień przez lekarzy sportowych, trenerów i samych sportowców oraz ich opiekunów mogłoby przyczynić się do zmniejszenia urazowości w sporcie. Jest to problem społeczny i zasługuje na uwagę. Dokumentacja fotograficzna pochodzi częściowo z Zakładu Chirurgii Stomatologicznej UJ CM (kierownik dr n. med. Małgorzata Zaleska), częściowo z gabinetów stomatologicznych. Serdeczne podziękowanie wyrażam dr n. med. Małgorzacie Zaleskiej, dr n. med. Magdalenie Stupka, dr. n. med. Maciejowi Stupka i dr Katarzynie Łazarz-Bartyzel za trud w zebraniu tego przeglądu materiałów wizualnych uszkodzeń twarzy i jamy ustnej, doznanych w trakcie uprawiania sportu. źródło opisu: wstęp do książki źródło okładki: Zdjęcie autorskie