Otorynolaryngologia dziecięca jest specjalnością, która znalazła swoje miejsce w dzisiejszym świecie. Zapoczątkowana w Polsce przez doc. Jana Danielewicza i doc. Stanisława Kmitę po II wojnie światowej, musiała pokonać wiele trudności. Minęło właśnie 40 lat od czasu, kiedy ukazał się pierwszy na świecie podręcznik otolaryngologii dziecięcej opracowany przez Stanisława Kmitę - ówczesnego Kierownika Kliniki Otolaryngologii Dziecięcej w Łodzi. Wielkie zasługi dla tej specjalności położyli także prof. Ewa Kossowska, prof. Andrzej Soboczyński, prof. Hanna Brzezińska, doc. Maria Góralówna i inni Kierownicy i Ordynatorzy Klinik i Oddziałów, którzy przez wiele lat promowali (i nadal promują) tę specjalność w kraju i zagranicą. Wielu z nich jest współautorami podręcznika. Obecnie istnieją towarzystwa otorynolaryngologów dziecięcych w Europie i na innych kontynentach, m.in. w USA, Kanadzie, Ameryce Południowej, Australii, Japonii, Indiach. W Polsce, w dobie przemian, pomimo szeregu trudności, udało się utrzymać tę specjalność, a nawet utworzyć Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów Dziecięcych. Otorynolaryngologia dziecięca cieszy się uznaniem i coraz większym zainteresowaniem lekarzy różnych specjalności. W podręczniku starałam się zaprezentować całość aktualnej wiedzy z zakresu otorynolaryngologii dziecięcej, dobierając zespół współautorów, zarówno krajowych jak i zagranicznych. Dziękuję Im za ten udział i wkład pracy. Dla wykształcenia otorynolaryngologa dziecięcego w dzisiejszych czasach niezbędna jest wiedza ze wszystkich działów otorynolaryngologii: rynologii, otiatrii, otoneurologii, audiologii, foniatrii, a także z dziedzin pokrewnych. Dobra współpraca z anestezjologiem, alergologiem, chirurgiem twarzowo-szczękowym, ortodontą i onkologiem jest warunkiem prawidłowego postępowania z chorym dzieckiem. Do współpracy udało się zaprosić także specjalistów z ww. dziedzin, którzy przekazali podstawy swojej wiedzy konieczne dla otorynolaryngologa dziecięcego. Składam Im za to szczególne podziękowanie. Mam nadzieję, że podręcznik spełni oczekiwania lekarzy otorynolaryngologów, zarówno już praktykujących, jak i specjalizujących się, a także będzie przydatny dla lekarzy rodzinnych, pediatrów i studentów. prof. zwycz. dr hab. med. Danuta Gryczyńska Prezes Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów Dziecięcych i Przewodnicząca Sekcji Otolaryngologii Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi Spis treści: I. CHOROBY UCHA 1. Cechy anatomiczne i fizjologiczne ucha dziecięcego 2. Wady rozwojowe ucha zewnętrznego i środkowego 3. Etiologia niedosłuchu u dzieci 4. Badanie słuchu u dziecka 5. Badania obiektywne narządu słuchu 6. Badania przesiewowe słuchu u dzieci 7. Ostre zapalenie ucha środkowego 8. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego 9. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego z wysiękiem 10. Implanty ślimakowe 11. Zaburzenia czynności narządu przedsionkowego u dzieci 12. Nagła głuchota 13. Zasady stosowania aparatów słuchowych u dzieci II. CHOROBY NOSA I ZATOK PRZYNOSOWYCH 1. Odmienności anatomiczne i czynnościowe górnych dróg oddechowych u dziecka 2. Badania diagnostyczne w chorobach nosa i zatok przynosowych 3. Wady rozwojowe nosa i zatok przynosowych 4. Urazy nosa - diagnostyka i postępowanie 5. Skrzywienie przegrody i deformacja piramidy nosa u dzieci 6. Krwawienia z nosa u dzieci 7. Polipy nosa u dzieci 8. Zapalenie zatok przynosowych u dzieci 9. Leczenie zachowawcze przewlekłego zapalenia zatok u dzieci 10. Chirurgia endoskopowa zatok u dzieci 11. Zastosowanie technik endoskopowych w leczeniu niektórych guzów łagodnych nosa i nosogardła 12. Zastosowanie chirurgii endoskopowej w leczeniu płynotoku mózgowo-rdzeniowego u dzieci 13. Alergiczny nieżyt nosa u dzieci III. CHOROBY JAMY USTNEJ I GARDŁA 1. Mechanizmy obronne błon śluzowych górnych dróg oddechowych 2. Zaburzenia rozwojowe jamy ustnej 3. Zapalenie jamy ustnej 4. Ostre choroby infekcyjne gardła 5. Rozrost i zapalenie migdałka gardłowego 6. Przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych 7. Obturacyjne zaburzenia oddychania podczas snu u dzieci IV. CHOROBY KRTANI, TCHAWICY I OSKRZELI 1. Wybrane wiadomości z anatomii i fizjologii krtani 2. Metody diagnostyczne w chorobach krtani 3. Zaburzenia rozwojowe krtani 4. Ostre zapalenie krtani 5. Pierwsza pomoc w ostrej duszności krtaniowej 6. Ciała obce w drogach oddechowych 7. Urazy krtani i ich następstwa 8. Nawracające brodawczaki dróg oddechowych 9. Zaburzenia ruchowe krtani V. CHOROBY GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH U DZIECI VI CHOROBY PRZEŁYKU 1. Wybrane zagadnienia z anatomii przełyku i fizjologii połykania 2. Dysfagia dziecięca 3. Urazy, oparzenia, ciała obce w przełyku 4. Refluks krtaniowo-gardłowy VII. TORBIELE I PRZETOKI SZYI VIII. PORAŻENIE NERWU TWARZOWEGO U DZIECI IX. PROBLEMY ORTODONTYCZNE W OTORYNOLARYNGOLOGH DZIECIĘCEJ X. NOWOTWORY W OBRĘBIE GŁOWY I SZYI XI. ZABURZENIA ODDECHOWE U NOWORODKA XII. ZNIECZULENIE W OTOLARYNGOLOGII DZIECIĘCEJ XIII. ZABURZENIA KOMUNIKATYWNE U DZIECI 1. Metody diagnostyki foniatrycznej 2. Diagnostyka opóźnionego rozwoju mowy 3. Zaburzenia mowy w niedosłuchach 4. Problemy laryngologiczno-foniatryczne u dzieci z rozszczepem podniebienia Indeks