W koncepcji prof. Krąpca metafizyka jest podstawową nauką filozoficzną, od której wszystkie inne dyscypliny filozoficzne są pochodne lub zależne (będąc w istocie metafizykami szczegółowymi). Metafizyka ma za zadanie wyjaśnić w sposób ostateczny zarówno byty jednostkowe (konkrety), jak i ogół bytów przez wskazanie na tkwiący w nich czynnik konieczny, dzięki któremu są bytem. Krąpca egzystencjalna koncepcja bytu przez wyeksponowanie istnienia oraz podstawowego złożenia bytu z istoty i istnienia - pozwala wyjaśnić ostatecznie takie fakty metafizyczne, jak przygodność bytów (niekonieczność istnienia), pluralizm bytowy, wzajemną zależność, a także problem źródła istnienia. Akt istnienia (esse) jest w tym ujęciu najgłębszym i najdoskonalszym aktem bytu; bez aktu istnienia wszelka treść (essentia) pozostawałaby jedynie czystą możliwością. Byt ujmowany w aspekcie istnienia zapewnia realizm i obiektywność poznania oraz języka, jakim posługuje się człowiek. Byty złożone z istnienia i istoty jako podstawowych elementów zostają uwyraźniane przez wyodrębnianie powszechnych właściwości, tzw. transcendentaliów. Transcendentalia (określane skrótowymi nazwami: byt, rzecz, jedność, coś, prawda, dobro i piękno), będące rezultatami odczytania koniecznych i zarazem powszechnych właściwości bytów, jako wyrażenia językowe są podstawowymi strukturami poznawczymi, w ramach których ujmuje się poznanie konkretów i zarazem całej istniejącej rzeczywistości. Ze względu na analogiczny sposób bytowania rzeczy całe poznanie metafizykalne ma także charakter analogiczny. Ponadto porządek poznania metafizycznego (konstrukcja teorii bytu, pierwotność - wtórność tez,hierarchia określeń złożeń bytowych, aspektów ujęć itp.) jest wyznaczony uporządkowaniem wewnętrznych i zewnętrznych relacji bytowych. W związku z tym metafizyka od strony formalnej ma charakter systemu, którego zborność wyznaczona jest zbornością bytu i całej rzeczywistości. Problematyka Absolutu stanowi zwieńczenie metafizyki. Szczególną rolę w poznaniu Absolutu odgrywa tu odniesienie do analogii bytowej, polegającej na podobieństwie wszystkich bytów w aspekcie istoty i istnienia. Stwierdzenie analogiczności bytów pozwala na ustalenie hierarchii bytowej i umożliwia odpowiedź na pytanie o ostateczne źródło istnienia oraz o Byt będący racją całej rzeczywistości. W całej metafizyce prof. Krąpca oraz w metafizykach szczegółowych przejawia się ogólnoegzystencjalny aspekt wyjaśniania bytu stanowiący specyfikę tego ujęcia. (Od Wydawcy) źródło opisu: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1995 źródło okładki: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1995