Jasienica Paweł - Rzeczpospolita Obojga Narodów [Audiobook PL]
Lektor: Ksawery Jasieński
Rozmiar: 1,07 GB
Czas: 53:38 h
Bitrate: 32 kbps
Format: MP3
Kompresja: rar
Opis:
Srebrny Wiek
Część pierwsza trylogii "Rzeczpospolita Obojga Narodów" (opublikowana w 1967 roku) obejmuje niespełna 80 lat naszych dziejów, w tym pełną dramatyzmu historię kolejnych elekcji. "Srebrny Wiek"
zaczyna opis okresu bezkrólewia po bezpotomnej śmierci Zygmunta II Augusta (1572), kończącej rządy Jagiellonów. Po krótkim epizodzie Henryka III Walezego (1573-1574), dziesięciolecie panowania
Stefana Batorego (1576-1586) wypełniły próby naprawy i umocnienia władzy królewskiej oraz wojny z Moskwą o Inflanty. Jego następca, Zygmunt III Waza (1587-1632) - mecenas sztuki, gorliwy katolik,
zwalczający reformację - swymi pretensjami do tronu szwedzkiego doprowadził Rzeczpospolitą do długotrwałego konfliktu zbrojnego ze Szwecją; bez sukcesu zakończyła się próba osiągnięcia tronu
moskiewskiego (1609-1618), a także wojny z Turcją (Cecora 1620, Chocim 1621). Okres rządów jego syna, Władysława IV Wazy (1632-1648), Jasienica określa jako ?babie lato Rzeczypospolitej?. Politykę
dynastyczną Wazów ocenia negatywnie: Katastrofę przyniosły doktryny i ambicje ludzi, którzy [...] tylko z tytułu prawa, lecz nie sercem, byli królami Polski, wielkimi książętami Litwy i Rusi
Calamitatis regnum,
część II trylogii Rzeczpospolita Obojga Narodów (opublikowana w 1967 roku), opowiada o burzliwych latach 1648?1696. Zakończone abdykacją panowanie syna Zygmunta III Wazy, Jana II Kazimierza (1648?
1668), który toczył wojny z Kozakami (powstanie Chmielnickiego), z Rosją i Szwecją, przyniosło wyniszczenie kraju, chaos w życiu politycznym, sobiepaństwo i anarchię, utratę terytoriów i osłabienie
znaczenia Rzeczypospolitej. Po rządach Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669?1677), władcy nieudolnego i uległego wobec magnatów, na tron wstąpił Jan III Sobieski, znakomity wódz i przewidujący
polityk, który próbował, z miernym jednak skutkiem, wzmocnić władzę królewską. Jasienica szczególnie ceni tego ostatniego ? ?króla, który walczyć musiał z rodzimymi królewiętami, lecz nie słuchał
obcych ambasadorów. Gdyby losy umieściły indywidualność Jana III wśród bardziej sprzyjających okoliczności, może dziejom naszym przybyłby trzeci tytuł wielkiego mocarstwa?.
Dzieje agonii,
część III trylogii Rzeczpospolita Obojga Narodów (opublikowana w 1972 roku), opisuje dramatyczne lata 1696-1795, proces upadku państwa prowadzący do tragicznego końca. Sprzyjało temu panowanie
Wettinów: Augusta II, zwanego Mocnym (1697-1706, 1709-1733) i jego syna Augusta III (1733-1763), przeplecione krótkotrwałymi epizodami rządów Stanisława Leszczyńskiego (1704-1709 i 1733-1736).
Próby reform podjęte przez Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795), doprowadziły do zawiązania konfederacji barskiej (1768-1772) i pierwszego rozbioru Polski. Kontynuowaną mimo to wewnętrzną
odbudowę kraju przekreśliły ostatecznie konfederacja targowicka (1792) i interwencja wojsk rosyjskich, zakończona drugim rozbiorem. Po klęsce powstania kościuszkowskiego (1794) nastąpił trzeci
rozbiór i abdykacja króla (1795), a w ich efekcie utrata państwowości na ponad stulecie. Według Pawła Jasienicy Rzeczpospolitą zgubiły jednak grzechy wieków poprzednich. "Od wygaśnięcia Piastów aż
po dni Stanisława Augusta interesy władzy i narodu zbyt często wyglądały jak dwie linie rozbieżne, niekiedy znajdowały się w ostrym konflikcie."