Rok 2016 przynosi kilka rocznic, które mocno odcisnęły się w powojennej historii Polski. Najbardziej pamiętna z nich przypomina o poznańskim buncie z czerwca 1956 r. i burzliwym Październiku, który doprowadził do pierwszej od ponad dekady tak daleko idącej zmiany w systemie władzy. Zakończył się stalinowski totalitaryzm, zmniejszyła się znacząco skala represji, poszerzyła się przestrzeń swobody. Trwała demokratyzacja jednak nie nastąpiła. W tym numerze „CzasyPisma” spoglądamy na niektóre śląskie konteksty roku 1956. Adriana Dawid szkicuje obraz październikowych przemian na Górnym Śląsku. Jarosław Neja ukazuje wydarzenia rewolucji w Budapeszcie z katowickiej perspektywy. Tomasz Kurpierz opisuje pozytywny epizod załamania się projektu kolektywizacji rolnictwa, zaś Adam Dziuba przygląda się negatywnej przemianie – postępującemu od 1957 r. odwrotowi od tzw. zdobyczy Października w lokalnej prasie. Przypominamy też nie tylko to, co działo się 60 lat temu, ale i wydarzenia o dekadę wcześniejsze i o dekadę i dwie późniejsze. Rok 1946 dość słabo obecny jest jako moment przełomu w pamięci o powojennej Polsce. Tymczasem był to rok ważkich wydarzeń w sferze politycznej i społecznej: referendum, początek kampanii przed wyborami do Sejmu Ustawodawczego, zamieszek antykomunistycznych z okazji święta 3 Maja. Te wydarzenia w skali górnośląskiej przypominają kolejne artykuły – Dariusza Węgrzyna, Adama Dziuby i Kamila Dworaczka. Z rokiem 1946 wiąże się też tragiczny koniec żołnierzy z oddziału Henryka Flamego „Bartka”. O odnalezieniu ich szczątków opowiada prof. Krzysztof Szwagrzyk, pełnomocnik prezesa IPN ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego. Także rok 1966 mocno zaznaczył się w dziejach PRL, przede wszystkim jako odsłona konfliktu na linii państwo – Kościół katolicki. Tłem sporu było Milenium Chrztu Polski i obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego. Kornelia Banaś odsłania jedną ze scen tego sporu na przykładzie ośrodka pielgrzymkowego w Piekarach Śląskich. Grzegorz Bębnik z kolei ukazuje, jak kreowana przez władze mitologia powstań śląskich wplotła się w państwowe obchody Tysiąclecia. Łucja Marek przedstawia sosnowiecki epizod konfliktu państwo – Kościół, który rozegrał się jednak dopiero w 1967 r. W czerwcu 1976 r. Polską wstrząsnęły wystąpienia robotnicze m.in. w Radomiu i Ursusie. O tym, co działo się w tym czasie w par excellence robotniczym Górnośląskim Okręgu Przemysłowym pisze Bogusław Tracz. W województwie katowickim do protestów nie doszło, odbyły się za to największe w skali kraju wiece poparcia dla Edwarda Gierka. I tym razem w „CzasyPiśmie” pomieściliśmy artykuły dotykające nieraz mocno odległych od siebie momentów górnośląskiej przeszłości. Swoiste spojrzenie z lotu ptaka na specyfikę naszego regionu przynosi wywiad z prof. Andrzejem Chwalbą z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przypominamy też postać ewangelickiej diakonisy Matki Ewy Tiele-Winckler, żydowskiego artysty rodem z Koźla – Heinricha Tischlera, opisujemy też pięć osób dość przypadkowo uwikłanych w dzieje obozu w Świętochłowicach-Zgodzie. Zaś Tadeusz Denkowski opowiada o swojej konspiracyjnej aktywności w antykomunistycznej organizacji „Kraj”. Przyczynek do opisu poziomu wykształcenia funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa przynosi artykuł Anny Badury pod znamiennym tytułem „Krutka brutka”. Również w tym numerze tekstom towarzyszy bogata warstwa ilustracyjna, m.in. za sprawą zdjęć Grupy Fotograficznej KARBON oraz fotoreportażysty Stanisława Jakubowskiego. źródło opisu: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/czasypismo/36142,...(?) źródło okładki: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/czasypismo/36142,...»