Chcąc nie chcąc, przyglądamy się różnorodnym relacjom między matkami i córkami oraz córkami i matkami. Przyglądamy się kobietom z natury sobie bliskim, w jakimś stopniu skazanym na siebie nawzajem. Czasem przypominają one bohaterki wiktoriańskich powieści, czasem wojowniczki, które nie chcą lub nie potrafią zejść z pola walki. Ich relacje czasem przypominają symbiozę, a czasem mieszankę wybuchową o masie nieomal krytycznej. Coraz częściej przyłapuję się na tym, że myślę o związkach matek i córek przez pryzmat wyobraźni i pamięci. Wcale niemało matek zachowuje się bowiem tak, jakby straciły pamięć, a w każdym razie tę część pamięci, która dotyczy własnego dzieciństwa i młodości. Niektóre matki zachowują się tak, jakby nie pamiętały, że niedawno były córkami swoich matek. Albo nie pamiętają, że miały matki, albo nie pamiętają, że były córkami. Tak, jakby macierzyństwo jako takie zaistniało dopiero wtedy, gdy same zostały matkami. Ta amnezja sprawia, że myśląc o swoich córkach, bynajmniej nie odwołują się do własnych doświadczeń, a sięgają jedynie do obrazów dzieci idealnych. Gdyby takie dziecko istniało na tym świecie, byłoby cudownie, ale sami wiemy, jak małe jest prawdopodobieństwo cudu (jakikolwiek by on był). W obliczu upragnionego przez matki ideału, córka a priori nie dorasta do oczekiwań matki. Jest gorsza niż być miała i gorsza niż być powinna. Jest obiektem żalów i pretensji, krytyki i rozbuchanych oczekiwań. Córki z czasem może i zbliżą się do tego wyśrubowanego ideału, ale ideał to ideał – z natury rzeczy jest raczej nieosiągalny. Co wtedy? Obu stronom pozostaje żyć w przekonaniu, że się nie udało. Że jest się nieudaną matką lub – częściej – nieudaną córką. Jest się i trudno, zatem każda pozostaje przy swoim. Wcale niemało córek zachowuje się tak, jakby pozbawione były wyobraźni. Jak gdyby ich możliwości umysłowe wykluczały możliwość wyobrażenia sobie, że same mogą być kiedyś matkami swoich córek, że te możliwe, przyszłe córki będą miały inne niż one (już jako matki) interesy, inne pragnienia, inne oczekiwania. Nierzadko córki zachowują się tak, jakby tkwiły w przekonaniu, że nigdy nie przestaną być tylko dzieckiem swojej matki. Nieudanej matki. Jak widać problem zawiera się w tym, że nader często ani matki, ani córki nie potrafią popatrzeć na świat oczami tej drugiej. Matka oczami córki, a córka oczami matki. Mało tego, każda z nich swój obraz świata, a w nim obraz ludzi, traktuje jako uniwersalny i niezastąpiony. Konsekwencji takiego stanu rzeczy jest wiele, ale wspomnę tylko trzy. Pierwszą jest bezradność i pogodzenie się z tym, że dzieci nie mają szczęścia do rodziców, a rodzice nie mają szczęścia do dzieci. Drugą jest możliwe odkrycie, że każda generacja dzieci jest bardziej podobna do swoich rówieśników niż do swoich rodziców, a więc oczekiwania, że córka spełni pragnienia matki, raczej się nie potwierdzą. Trzecią może być odkrycie, że mimo tych wszystkich niedających się pokonać różnic, istnieje coś, co nazwać można fundamentalnym podobieństwem ludzi, a ono jest przecież koniecznym warunkiem szacunku – i dla matek, i dla córek. źródło okładki: http://www.charaktery.eu/charaktery/2013/05/wstepniak/